Choroby zapalne jelit są grupą, której głównymi przedstawicielami jest wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG, czyli colitis ulcerosa) oraz choroba Crohna (często zwana też chorobą Leśniowskiego-Crohna).

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego – dotyczy jelita grubego, natomiast choroba Crohna może pojawić się na każdym odcinku przewodu pokarmowego, choć najczęściej lokalizuje się ją w jelicie cienkim.

Objawy wrzodziejącego zapalenia jelita grubego i choroby Chohna

Symptomy obu tych chorób mogą być podobne. Cechą wspólną jest występowanie objawów ogólnych, takich jak osłabienie, gorączka i utrata masy ciała. Początek choroby manifestuje się w przypadku wrzodziejącego zapalenia jelit biegunką z domieszką krwi.

Czasem rytm wypróżnień jest prawidłowy a jedynym objawem jest krew w kale. W ciężkich przypadkach dochodzi do odwodnienia, obrzęków, bolesności brzucha, czemu towarzyszy przyspieszone tętno i ciężki stan ogólny chorego.

W Chorobie Leśnioweskiego – Crohna objawy są uzależnione od umiejscowienia zmian zapalnych. Przy zajęciu jelita grubego daje objawy identyczne jak wrzodziejące zapalenie jelita grubego. W najczęstszej postaci – z zajęciem jelita cienkiego, jej przebieg jest skryty i czasem jedynymi objawami jest anemia, gorączka o nieznanej przyczynie i ból w prawym dole biodrowym (który czasem może przypominać atak wyrostka robaczkowego).

Lokalizacja w jamie ustnej i przełyku, powoduje ból i owrzodzenia tych okolic. Natomiast zajęcie żołądka i dwunastnicy objawia się wymiotami, bólem (który może przypominać chorobę wrzodową).

Przyczyna powstawania wrzodziejącego zapalenia jelita grubego i choroby Chohna

Przyczyna powstawania obydwu tych chorób jest nieznana.

Jelita

Możliwe powikłania

Zapalenia jelit są niebezpieczne i mogą prowadzić do poważnych następstw. Najgroźniejszym powikłaniem WZJG jest ostre rozdęcie okrężnicy, które może prowadzić do śmierci. Jego objawy to silny ból i wzdęcie brzucha połączone z wysoką gorączką i gwałtownym pogorszeniem się stanu pacjenta. Wymaga leczenia szpitalnego, czasem operacyjnego.

Inne niekorzystne skutki to powstanie polipowatości zapalnej jelit, przedziurawienie jelita, krwotok z jelita, wytworzenie się przetok i ropni. Osoby chorujące na wrzodzięjące zapalenie jelita grubego mają też większe prawdopodobieństwo zachorowania na raka jelita grubego.

W przypadku choroby Leśniowskiego – Crohna bardzo charakterystyczną cechą jest powstawanie przetok, czyli „kanałów” łączących ze sobą narządy i struktury, które w normalnych warunkach nie są skomunikowane. Mogą to być przetoki np. okołodobytnicze, jelitowo-skórne, między odcinkami jelita albo jelitem i pęcherzem moczowym itp. Powstają także ropnie, które mogą powodować niedrożność jelit. CHLC zwiększa także prawdopodobieństwo zachorowania na raka jelita grubego, ale nie w tak dużym stopniu jak WZJG.

Poza tym, zapalenia jelit dają powikłania pozajelitowe, takie jak np. zapalenie stawów, osteoporoza, stłuszczenie wątroby, rak dróg żółciowych, zmiany skórne, zapalenie spojówek i tęczówek oczu oraz powikłania w naczyniach krwionośnych (chorobę zakrzepowo-zatorową).

Rozpoznanie i leczenie wrzodziejącego zapalenia jelita grubego i choroby Chohna

Rozpoznanie opiera się na objawach, wynikach badania endoskopowego oraz badania histopatologicznych wycinka. Czasem trudno odróżnić od siebie te choroby.Leczenie jest bardzo skomplikowane i opiera się na eliminacji rzutów choroby i łagodzenia ich przebiegu.

Stosuje się zarówno wlewki doodbytnicze, jak i farmakoterapię doustną. W ciężkich przypadkach oraz przy istniejących powikłaniach (np. ropniach i przetokach) należy zastosować leczenie chirurgiczne.