Refluks żołądkowo-przełykowy to choroba, która polega na nieprawidłowej pracy górnego odcinka przewodu pokarmowego.

Zwieracz dolny przełyku, który znajduje się między przełykiem a żołądkiem, „przepuszcza” treść pokarmową w odwrotnym kierunku (czyli do góry). Kwaśna treść żołądkowa cofa się do przełyku powodując nieprzyjemne objawy.

Jest to bardzo rozpowszechnione schorzenie w krajach rozwiniętych, szacuje się, że dotyka nawet 10% populacji na tych obszarach. Nawet 40% ludzi w krajach uprzemysłowionych może mieć dolegliwości co najmniej raz w tygodniu.

Objawy refluksu żołądkowo-przełykowego

Objawami choroby jest odbijanie kwaśną treścią, popularnie zwane zgagą. Oprócz tego pojawia się uczucie pieczenia w przełyku, czasem ból za mostkiem, uczucie rozpierania w klatce piersiowej, nieprzyjemny smak w ustach, puste odbijanie.

Objawy nasilają się w pozycji leżącej, przy pochylaniu się, zwłaszcza po obfitym i tłustym posiłku. Poza tym mogą występować chrypka (szczególnie rano) oraz suchy, uporczywy kaszel. Czasem choroba przebiega bezobjawowo i zostaje przypadkowo wykryta podczas endoskopii.

Przyczyny powstawania refluksu żołądkowo – przełykowego

Zaburzenie to powstaje na tle innych chorób lub występujących u pacjenta czynników sprzyjających. Należą do nich: twardzina układowa, cukrzyca, zaburzenia hormonalne, niektóre leki, otyłość, ciąża, przepuklina rozworu przełykowego. Ważnym elementem jest także nieprawidłowa dieta oraz stres.

Możliwe powikłania

Choroba ta może pociągać za sobą różne skutki. Cofająca się treści może przemieścić się do dróg oddechowych i powodować ich stany zapalne. Kwaśny odczyn soku żołądkowego może uszkadzać zęby i sprzyjać próchnicy.

Najgroźniejsze powikłanie dotyczące samego przełyku to ryzyko rozwinięcia się tzw. przełyku Barreta – nabłonek walcowaty fizjologicznie pokrywający żołądek przemieszcza się do przełyku i tam osiedla. Jest to stan, na którego podstawie może dojść do rozwoju raka przełyku, dlatego wymaga stałej obserwacji.

Inne niekorzystne zmiany w przełyku, które powoduje choroba refluksowa to możliwość powstania owrzodzenia, zwężenia, a czasem także groźnej dla życia perforacji (czyli przedziurawienia) i krwawienia. Krwawienie jest bardzo niebezpieczne, ponieważ krew z przełyku może dostać się do układu oddechowego, co jest stanem zagrożenia życia.

Rozpoznanie refluksu żołądkowego

Choroba refluksowa jest rozpoznawana na podstawie wywiadu oraz badań pomocniczych. Należą do nich: 24-godzinne monitorowanie pH w przełyku oraz endoskopia (czyli wprowadzenie do przełyku urządzenia pozwalającego lekarzowi obejrzeć śluzówkę i pobrać wycinki do badań – bardzo pomocne przy podejrzeniu przełyku Barreta).

Leczenie refluksu żołądkowo – przełykowego

Jest to choroba przewlekła, dlatego leczenie (przyjmowanie tabletek) często jest wskazane do końca życia, co minimalizuje nieprzyjemne objawy i zapobiega groźnym następstwom. Bardzo ważna jest także zmiana trybu życia, czyli rzucenie palenia, dieta z ograniczeniem pokarmów tłustych, alkoholu i kawy, spożywanie ostatniego posiłku na 2-3h przed snem, zmniejszenie masy ciała u pacjentów otyłych oraz odstawienie niektórych leków.

W rzadkich, ciężkich przypadkach i u pacjentów, którzy nie reagują na leczenie zachowawcze stosuje się zabieg chirurgiczny.