Przypływy i odpływy to dobre zjawiska, jeśli znajdujemy się nad brzegiem morza i chcemy podziwiać otaczające nas fale. Wewnątrz naszego organizmu sytuacja jest zgoła odmienna.

Aby wszystkie tkanki otrzymały niezbędne dla swojego życia ukrwienie, przepływ krwi musi być stały i stabilny. Każdy proces, który upośledza płynięcie krwi w naczyniach, działa potencjalnie szkodliwie, a w przypadku ważnych dla życia naczyń jest nawet śmiertelnym zagrożeniem.

Znane wszystkim choroby, jak udar mózgu czy zawał serca powstają właśnie w wyniku deficytów krążeniowych i wywołanego nimi niedotlenienia. Chociaż niemal każdy organ w naszym ciele może być narażony na zaburzenia krążenia, najgroźniejsze następstwa mają miejsce przy zaburzeniach krążenia mózgowego.

Opis choroby

Mózg, ze względu na swoje unikatową rolę w ciele człowieka, posiada bogate unaczynienie. Od łuku aorty- głównej tętnicy w naszym ciele, wychodzącej prosto z serca, odbiegają naczynia, które prowadzą krew do mózgowia. Za bezpośrednie unaczynienie mózgu odpowiedzialna jest tętnica szyjna wewnętrzna (występująca obustronnie, jako lewa i prawa tętnica) oraz tętnica podstawna, oddająca gałęzie do tylnej części mózgu.

Naczynia mózgowe, tak samo jak każde inne mogą ulec skurczowi lub wieloletnim procesom zwyrodnieniowym. Jest to powszechna przypadłość osób w starszym wieku, która pociąga za sobą liczne skutki zdrowotne. Prawidłowe ukrwienie mózgu to nie tylko podtrzymanie funkcji życiowych sterowanych centralnie oraz zdolności logicznego myślenia. Subtelne zaburzenia krążenia mózgowego mogą dawać zupełnie niespecyficzne objawy u chorych pacjentów.

Objawy zaburzenia krążenia

Początkowe objawy zaburzeń krążenia mózgowego występują pod postacią zaburzeń koncentracji, pamięci, uczenia się, niepokojem, drażliwością czy zmienionym nastrojem. Często pojawiają się zawroty głowy, może również dojść do utraty przytomności i omdleń. Wszystkie te objawy wymagają konsultacji neurologicznej, ale może się ona odbyć w trybie planowym, bez konieczności nagłego rozpoczęcia leczenia. Inaczej dzieje się, gdy u chorego nagle pojawiają się zmiany i ubytki neurologiczne, na przykład zaburzenia widzenia, opadanie powieki, kącika ust, zmiana wyrazu twarzy, bełkotliwa mowa czy niedowłady kończyn. Takie epizody choroby muszą zawsze być zweryfikowane w warunkach szpitalnych.

Przyczyny powstania choroby

Choroby naczyniowe mózgu to domena osób starszych. Po 60 roku życia ryzyko wystąpienia zaburzeń krążenia mózgowego znacząco wzrasta, jest także wyższe u mężczyzn niż u kobiet. Narażone są osoby chorujące na miażdżycę, cukrzycę czy nadciśnienie. Nadwaga i otyłość, palenie papierosów oraz mała aktywność fizyczna podnoszą ryzyko następnych epizodów naczyniowych ze strony mózgu. Również operacje kardiologiczne, w wyniku których pojawia się nieregularność rytmu serca są czynnikiem ryzyka zaburzeń krążenia

Możliwe powikłania

Powikłania zaburzeń krążenia mają skrajnie różny stopień, zarówno w skali zdrowotnej, jak w i w skali komfortu życiowego pacjenta. Niewielkie zaburzenia krążenia powodują upośledzenia funkcji intelektualnych, problemy z codziennym funkcjonowaniem na skutek zawrotów głowy i omdleń, podczas gdy poważniejsze z nich są przyczyną udarów mózgu, potencjalnie śmiertelnej jednostki chorobowej. Udarowe uszkodzenia mózgu w 70% procentach powodują trwałe kalectwo pacjenta.

Jak rozpoznać chorobę?

Doświadczony lekarz neurolog potrafi rozpoznać chorobę na podstawie objawów pacjenta i zlokalizować, w którym miejscu mózgowia dochodzi do zaburzeń krążenia. Pomocne bywa również wykonanie ultrasonografii dopplerowskiej tętnic szyjnych, aby ocenić stopień ich ewentualnego zwężenia przez proces miażdżycowy. W przypadku udarów mózgu i podejrzenia udaru wykonuje się badanie tomografii komputerowej.

Leczenie zaburzeń w krążeniu

Aby usprawnić krążenie mózgowe stosuje się wiele metod leczniczych, z których największą popularność zyskała farmakoterapia. Udrażnianie tętnic szyjnych poprzez zabiegi chirurgiczne ma miejsce dopiero wtedy, jeśli zajęciu uległo powyżej 70% światła tętnicy. W celu polepszenia przepływu krwi w krążeniu mózgowym stosuje się bardzo często preparaty miłorzębu ( Gingko biloba) występujące w formie tabletek lub nalewki alkoholowej.

Lekarz może także przepisać inne środki, które poprawiają ukrwienie mózgu i dzięki temu zwiększają jego wydolność i poprawiają funkcje intelektualne. Są one szczególnie przydatne u osób starszych, cierpiących na demencję i otępienie. Profilaktyka udarów mózgu oraz zapobieganie następnym incydentom to przede wszystkim leczenie nadciśnienia tętniczego i obniżenie poziomu złego cholesterolu.